#conNomedeMuller: Avelina Valladares


#conNomedeMuller

                      Con Avelina Valladares Núñez (A Estrada, 1825-1902) ponse de manifesto unha vez máis a situación tan difícil que viviron as mulleres escritoras na Galicia do s.XIX. Enfrontábanse a grandes obstáculos moitas veces insuperábeis para desenvolver a actividade literaria e ó esquecimento no que caían os seus esforzos e logros.  Avelina é un caso máis entre as autoras esquecidas. Irmá do gramático e novelista Marcial Valladares, autor da que se di a primeira novela  escrita en galego:  Máxina ou a filla espúrea, que cumple neste 2020 150 anos da súa redacción. A nosa autora posuía unha grande formación cultural nun momento en que as mulleres galegas eran prácticamente analfabetas. Tivo a sorte de ter nacido nunha familia con recursos económicos e o máis importante: interesada pola cultura. Ten escrito en galego e en castelán e os seus textos están espallados por revistas como o Almanaque gallego de Bos Aires, El Heraldo Gallego, El Compostelano, entre outros. A importancia de Avelina débese ó feito de ter sido unha das primeiras mulleres, senón a primeira, que publicou artigos de opinión na prensa escrita. Unha mostra é “El ochavo milagroso”, sobre supersticións galegas, publicado en El Eco de Galicia na Habana. Por desgraza, Avelina, como moitas outras escritoras decimonónicas, non tiña interese pola publicación (asumindo en carne propia o contexto histórico no que a muller non xogaba ningún papel de relevo na sociedade e na cultura) e restáballe  calquera importancia á súa faceta literaria, de feito a principal dedicación durante a súa vida foi a beneficencia. Avelina deixounos un feixe de poemas en galego que foron publicados en revistas e xornais da época e finalmente recompilados no libro de Xosé Luna Sanmartín Ond´o sol facheaba ò amañecer, sobre a vida e obra da autora.  Deixounos  tamén o "Diálogo entre un peregrino que se dirige a Compostela y un labriego", na que o labrego fala galego e o romeiro castelán. Hoxe existe unha versión para o teatro preparada por Xosé Lueiro Lemos. 

Entre os poemas de Avelina transcribimos un fragmento do titulado
 Ôs qu´emigran:


“…Adios; ¡ai! anaquiños d' a vida

Pobres nàis qu' angustiadas de morte,
Maldecís a fatídica sòrte
Qu'ôs fillíños de vós aleijou
¡Quèn poidera enjugà-l-os regueiros
Que de bàgoas teredes botado!
¡Quèn poidera correr! ¡Dios amado!
Ôs braciños que tanto bicou!

¡Quèn poidera, naiciñas d' a alma,
Despaciño contarvos á solas
 O que pasa d' o mar entr'as olas,
 O que pasa d'o mar màis alá!...
 ¡Canto triste mortal desengaño!
 ¡Canta doce ilusion po-l-o vento!
 ¡Cantos dias d' amargo tormento!
¡Cantas noites de negra suidà!...”


Ningún comentario: