#conNomedeMuller: Ann Jarvis

 

Desde Rea, a nai de Zeus, ou a súa equivalente romana chamada Hilaria, existe un día dedicado ás nais en diferentes culturas e sendo utilizada tamén pola igrexia católica en épocas posteriores. A americana Ann Jarvis no século XIX fixo que este día  tivese  un carácter diferente, de vindicación do traballo e dereitos da muller. Ann María Reeves Jarvis (EEUU, 30 de setembro de 1832-9 de maio 1905) figura como fundadora da celebración do Día da Nai na época contemporánea. Ann Jarvis durante a guerra civil americana (1861-1865) organizou grupos de mulleres para atender os feridos e traballou activamente neste labor social atendendo ás víctimas de ambas parte do conflicto. Ó remate da guerra promoveu entres outras cuestións a seguridade social das mulleres traballadoras e os temas relacionados coa saúde das familias, nomeadamente das máis necesitadas. Loitou tamén para que o traballo das mulleres e especialmente das nais traballadoras fose recoñecido e conmemorado. A súa filla,  tamén chamada Ann Jarvis (1864-1948), trala morte da nai  quixo que o labor realizado por esta fose lembrado cada ano no mes maio, no que falecera a súa nai, pero non só reivindicaba o esforzó da nai, senón tamén o de todas as nais que traballaban ó tempo cuidaban dos fillos e da familia. Ann promoveu unha campaña para conseguilo e esforzouse duramente para lograr que o Día da Nai fose unha festividade nacional. Finalmente  esta data fíxose oficial no ano 1914 en Estados Unidos e de aí espallouse a Europa. Posteriormente Ann Jarvis reaccionaría contra da comercialización e banalización deste día que ela mesma promovera, pois estaba apartándose da intención coa que fora creada. Ann e a súa irmá Elsinore loitarían  ata o final da vida contra a explotación comercial do Día da Nai.

Anna Jarvis, nai e filla

Imaxes tomadas da Wikipedia.org

#PrazadasCigarreiras

 

“Amparo madrugó para asistir a la Fábrica. Caminaba a buen paso, ligera y contenta como el que va a tomar posesión del solar paterno. Al subir la cuesta de San Hilario, sus ojos se fijaban en el mar, sereno y franjeado de tintas de ópalo, mientras pensaba en que iba a ganar bastante desde el primer día, en que casi no tendría aprendizaje, porque al fin los puros la conocían, su madre le había enseñado a envolverlos, poseía los heredados chismes del oficio, y no le arredraba la tarea. Discurriendo así, cruzó la calzada y se halló en el patio de la Fábrica, la vieja Granera.”

A Marineda non lle debería faltar unha Praza das Cigarreiras. Se no futuro se fixese un plano desta fabulosa cidade, sen dúbida situaríamos nel unha praza que levase o nome destas mulleres que romperon moldes no s. XIX. Emilia Pardo Bazán achegouse a elas e inmortalizounas en La Tribuna, rompendo tamén moldes con esta novela naturalista no seu século. Emilia foi neste sentido vangardista pois foi a súa, a primeira narración na que se recollían os esforzos e as loitas das obreiras dunha fábrica. Tamén o foron as bravas cigarreiras, pioneiras na contenda sindical española, que loitaron duramente para conseguir melloras na súa actividade laboral. Oportuna e feliz homenaxe sería convertir en Praza das Cigarreiras, a que agora é chamada praza da Fábrica de Tabacos. Son os terreos que antes pertenceron á fábrica, onde se atopa hoxe un establacemento como mesmo nome de La Granera, lugar dos talleres de desvenado e picadura. As cigarreiras traballaban duro, pero tamén sabían divertirse a base de ben, como lemos na descrición do seu Xoves de Comadres, apuntado en La Tribuna no capítulo titulado “El Carnaval de las cigarreras”:

“Pero el jueves de Comadres es el día señalado entre todos para divertirse y echar abajo los talleres. Desde por la mañana llegan las cestas con los disfraces; y obtenido el permiso para bailar y formar comparsas, las oscuras y tristes salas se trasforman.”

A diversión podía rematar tamén no patio da Fábrica se ía un día de moita calor:

“—Si nos dejasen armar un corro en el patio, chicas, ¿eh?

Pareció de perlas la ocurrencia, y salieron al patio de entrada, y de allí al magro campillo colindante, y perteneciente también a la Fábrica”

Ter ou non ter unha Praza adicada ás Cigarreiras en Coruña ou Marineda, esa é a cuestión. Un lugar grande, aberto, exemplar, para preservar a memoria das traballadoras da fábrica, a forza feminina e revolucionaria que lidou pola emancipación e dereitos da muller nunha Marineda fresca e moderna, marcando un fito na sociedade da época. A Praza das Cigarreiras será un espazo de reunión das coruñesas e coruñeses, para o lecer, para actividades lúdicas, sociais ou de calquera clase, un punto de encontro coa nosa historia recente, un referente para as xeracións futuras e en definitiva, unha praza con Nome de Muller.

-A imaxe corresponde á páxina "El carnaval en provincias". Revista Mundo Gráfico, 1913.

#DíadeRosalía

 “Canta xente…, canta xente

por campiñas e por veigas!

Canta polo mar abaixo

vai camiño da ribeira!

Que lanchas tan ben portadas

con aparellos de festa!

Que botes tan feituquiños

con tan feituquiñas veles!

Todos cargadiños veñen

de xentiña forasteira…”

O 24 de febreiro de 1837 nacía en Santiago de Compostela Rosalía de Castro, a autora fundacional da nosa literatura contemporánea, a escritora que chegou e continúa chegando xeración tras xeración cos seus versos a todos os recantos da nosa terra e máis alá, a literata que “cantou a Galicia seus “doces cantares” (…)

“ Que a´si mo pediron,/ que así mo mandaron / que cante e que cante / na lengua que eu falo”

e asi foi, tal e como afirma no primeiro cantar da súa obra de xuventude, Cantares Gallegos. As galegas e galegos, somos pois afortunadas moi afortunadas.

Valla como sincera homenaxe a lembranza de Cantares Gallegos, a súa obra cume que nos leva a celebrar ano tras ano no mes de maio as nosas Letras, en conmemoración do aniversario da súa publicación un 17 de maio de 1963. O cantar elexido é o cantar VI, trátase dun cantar festivo e alegre, fermosísimo exemplo de composición costumista, inspirado na romaxe da Virxe da Barca. Estamos no verán de 1853 e Galiza está de festa. Rosalía é invitada pola súa amiga Eduarda (a irmá de Eduardo Pondal), a ir en setembro á dita romaría da Nosa Señora da Barca, en Muxía. A través da emotiva mirada da autora de Cantares, sentimos o feitizo desta tradición popular que ela transmite maxistralmente. Rosalía é quen de contaxiarnos a ledicia e o engado da foliada, que imos seguindo a través da voz poética e do ritmo dos versos de feitura popular.

O poema consta de dúas partes, nel relocen a alegría do día, as xentes que chegan polos camiños, as barcas engalanadas, a vestimenta e a música popular, as larpeiradas, a foliada toda está neste cantar, non falta detalle . Na primeira parte, as protagonistas son as mozas, que acoden das diferentes vilas mariñeiras á romería, engalanadas cas mellores prendas e que espertan a admiración dos mozos galáns que as contemplan:

“Por eso se derretían, /cal se fosen de manteiga, / diante de elas os rapaces/ os rapaciños da festa”

Rosalía describe con ledo agarimo as rapazas que veñen das diferentes vilas mariñeiras, as de Muros “caquelas caras de virxe, caquelas caras de almendra”; as de Camariñas que “visten/ cal rapaciñas gaiteiras,/ saias de vivos colores ” e que están “feitas de sal e canela”.

Non podían faltar as de Cé: “que cariñas tan ben feitas/ cando están coloradiñas / no ruxe-ruxe da festa”; e mais as de Laxe “Vaia unhas mozas aquelas”. E como non as de Noia xunto cas de Rianxo: “As de Noia ben se axuntan / cas graciosas rianxeiras (…) que abofé que en todo pican/ como si fosen pementa”

Na segunda parte do cantar, chegamos por fin a Muxía que “ramo de froles parece”

Entre o son das campás, das gaitas e pandeiros, das “bombas que reventan”, semella que escoitemos as voces felices das mulleres e homes que ateigan o lugar, das ricas “rosquilliñas de almendra”, da limonada ou mesmo da auga fresca que arrefríe as gorxas. Non falta a descrición do altar maior do santuario coa barca e os dous anxos

“na súa barca dourada/ na súa barca pequena/ donde están os dous anxeliños/ dous anxeliños que reman”

Rosalía achéganos tamén a lenda da Virxe da Barca e a tradición de abalar as pedras a base de saltar e bailar sobre elas. A foliada chega ó seu fin, non sen antes facer entrega de presentes á virxe por parte dos romeiros; e así cúmplese o cantar que remata tal e como comezaba ca copliña popular:

“Nosa Señora da Barca

ten o tellado de pedra,

ben o pudera ter de ouro

miña Virxe si quixera”

-Cantares Gallegos. Edición Ricardo Carballo Calero. Anaya, 1969 ( páxs.: 59-67)

-O retrato de Rosalía é unha acuarela realizada pola súa filla Alejandra Murguía de Castro. Depositado na Fundación Rosalía de Castro:

https://rosalia.gal/quen-somos/afundacion/

-Cantares Gallegos. Poesía completa ilustrada por Pepe Barro (volumen II)

#DíadeRosalía

 

“Pero es el caso, Eduarda, que los hombres miran a las literatas peor que mirarían al diablo, y éste es un nuevo escollo que debes temer tú que no tienes dote. Únicamente alguno de verdadero talento pudiera, estimándote en lo que vales, despreciar necias y aun erradas preocupaciones; pero… ¡ay de ti entonces!, ya nada de cuanto escribes es tuyo, se acabó tu numen, tu marido es el que escribe y tú la que firmas.”

“Las literatas. Carta a Edurarda” é un breve ensaio publicado no Almanaque de Galicia, en Lugo no ano 1865, nel Rosalía reflexiona sobre a difícil e inxusta situación na que se atopaban as escritoras durante o s. XIX, de invisibilidade ou subordinación ós autores masculinos. Na “Carta a Eduarda” Rosalía reacciona contra dos prexuízos sociais que impedían á muller dedicarse á literatura e reivindica o seu papel de literata criticando con certeira ironía ós incompetentes que desprezan o labor literario das donas:

“los que tal murmuran saben olvidarse, en cambio, de que no han nacido más que para tragar el pan de cada día y vivir como los parásitos”

Os dous retratos son da fotógrafa María Cardarelly. O da dereita é do arquivo da RAG e o da esquerda pertence á Fundación Rosalía de Castro.

#DíadeRosalía

 

  

 

"Observemos lo que saben y lo que hacen un farmacéutico, un abogado, un médico, un notario, un catedrático, un sacerdote, un empleado, vulgares, de la talla común; observemos bien, sin preocupación, en conciencia, y digamos si no puede una mujer aprender lo que ellos saben y hacer lo que ellos hacen"  (La mujer del porvenir, 1869)

 

                     Na celebración do Xoves de Comadres do pasado ano, as Comadres Cigarreiras fixemos un alto no noso percorrido polas rúas da cidade coruñesa diante da estatua de Concepción Arenal nos xardíns de Méndez Núñez, ca intención de rendir a nosa humilde e alegre homenaxe a esta gran muller.  Cumplíase entón o bicentenario do seu nacimento;  Concepción naceu en Ferrol o 31 de xaneiro de 1820.  Queriamos, e queremos, expresar a nosa admiración polo seu  grande labor en defensa das mulleres, dos pobres, dos necesitados, dos presos, é non era para menos! A ferrolana foi unha muller botada para adiante, abofé; lembremos a famosa historia de cómo conseguiu poder asistir ás aulas na Facultade de Dereito en Madrid nun momento no que non se permitía a entrada ás mulleres. Grazas a afouta artimaña de se disfrazar de home para entrar, conseguíu que o reitor a permitise asistir a clase, aínda que fose nun aula separada. A fazaña, lembrade, foi emulada por unha das comadres que vestiu roupas de home conforme ca ocasión.  Nun mundo en que todo funcionaba á medida dos homes era toda unha conquista. Tratábase dun primeiro paso moi importante na conquista de dereitos. E diso se trataba,  pois tal era o seu esforzo desenvolvido en defensa do dereito da muller a recibir formación académica e preparación para o desempeño dun traballo, independentemente da condición de solteira, casada ou viúva. Foi unha auténtica pioneira. Non debemos esquecer tampouco o seu esforzo en prol de mellorar a situación das mulleres presas, e tamén dos homes e contra da pena de morte.

Corría o ano de 1863 cando Concepción foi nomeada “inspectora de cárceres”, convertíndose así na primeira muller que desempeñaría esta tarefa. Debemos considerar dito ano como un ano glorioso para a nosa  terra, pois podemos celebrar un dobre acontecimento feliz, xunto ó nomeamento de Concepción estaba a publicación da obra cume das nosas letras, Cantares Gallegos de Rosalía de Castro. Concepción Arenal ía loitar duro para conseguir mellorar  as condicións de vida das presas e mesmo dos fillos delas. Na Coruña, na céntrica rúa de Galeras, había un cárcere de mulleres (galeras era como se denominaban estes cárceres) e Concepción e a súa boa amiga, a condesa de Espoz y Mina, Xoana de Vega, fundaron unha sociedade para socorrer ás mulleres presas, a Sociedade da Magdalena, ubicada no mesmo edificio onde estaba a prisión, por ese motivo as reclusas coruñesas eran coñecidas como as “Magdalenas.” Ambas mulleres conseguiron que estas mulleres recibisen mellor trato e alimentación e inclusive puidesen realizar traballos remunerados, entre outros logros. Concepción Arenal ocupábase ademáis de outro aspecto moi importante, como  o de dar recomendacións e amparo ás prisioneiras, para tal fin escribíalles cartas nas que trataba de instruílas e aconsellalas sobre aspectos xurídicos relacionados cos delitos que cometeran. Cando ía visitalas levaba consigo esas cartas e a súa boa amiga Xoana de Vega era quen llelas lía. 

O seu esforzo foi continuo durante toda a súa vida denunciando constantemente a condición da muller no s.XIX e por este motivo é considerada unha precursora do feminismo en España. A súa obra “La mujer del porvenir” é clave para entender o seu pensamento contrario á inferioridade das mulleres, pensamento imperante na sociedade patrical na que vivía, insistindo sempre na necesidade do acceso das mulleres a todos os niveis educativos.

                “Es un error grave y de los más perjudiciales, inculcar a la mujer que su misión única es la de esposa y madre” equivale a decirle que por sí no puede ser nada, y aniquilar en ella su yo moral e intelectual, preparándola con absurdos deprimentes a la gran lucha de la vida, lucha  que no suprimen, antes la hacen más terrible, los mismos que la privan de fuerzas para sostenerla (“La educación de la mujer” publicado en el Boletín de la Institución Libre de Enseñanza, 1892)

Por último queremos sinalar que a nosa benefactora practicou tamén a creación literaria en verso, tal é o caso das súas xeniais e simpáticas Fábulas en verso: originales, asinadas por Concepción Arenal de Carrasco (Madrid, 1851). Sirva como exemplo a fábula XXV:

EL ANTEOJO

Juan y Pedro, una disputa

Trabaron estrepitosa,

Sobre si grande una cosa

Era, ó si era diminuta

La mano en el corazón

Juraban decir verdad

Ambos con sinceridad,

Y uno solo con razón

Miraban con anteojo

Estando todo el secreto

En que el vidrio dei objeto

Aplicaba Juan á el ojo.

—¡Que es muy grande, voto a Cristo

Esclamaba , miente el culto.

No es error, es un insulto

Negarme lo que yo he visto.

Y no le hicieran creer

Aun rompiéndole la crisma.

Que no es una cosa misma

El tener ojos y el ver.

NECIO QUE LAS COSAS VES

DEL SABIO EN CONTRADICCIÓN,

¿HABRÁ EN TU ORGANIZACIÓN

UN ANTEOJO AL REVÉS?

Arenal morreu na cidade de Vigo o 4 de febreiro de 1893 a edade de 73 e para despedir a esta ilustre muller,  facémonos eco da súa celebre proclama “abrid escuelas y se cerrarán cárceles”

 

-La mujer del porvenir, Concepción Arenal. Colección As Precursoras, edit. La Voz de Galicia

-Imaxes: http://www.cervantesvirtual.com/portales/concepcion_arenal/imagenes_album/

-Raquel Vázquez Ramil (2006). «La Institución Libre de Enseñanza y su aportación a la educación de la mujer española». www.ciudaddemujeres.com. Archivado desde el original

- el Diario El Mundo (3 de marzo de 2012): «'La visitadora de cárceles', el compromiso con la justicia de Concepción Arenal»10 de agosto de 2016

-http://www.cervantesvirtual.com/portales/concepcion_arenal/

@#conNomede Karel Capek, Nikola Tesla e Isaac Asimov

 

Robot: Mecanismo automático, em geral con aspeto semelhante ao de um homem, que realiza trabalhos e movimentos humanos (Dicionario Estraviz)

No centenario da palabra “robot”, non queremos despedir o mes de xaneiro sen antes lembrar a tres importantes persoas que exploraron os mundos da ciencia e da ficción científica. Para unha amadora da ciencia –ficción os nomes de Nikola Tesla, Karel Čapek e Isaac Asimov aparecen vencellados ó mundo da robótica, cada un na súa faceta, literaria ou científica como veremos.

Para comezar, o escritor Karel Čapek, nado en Praga o 9 de xaneiro de 1890. O autor checo autor de relatos, poemas contos de fadas, ensaios… é ben coñecido polas súas novelas satíricas de ciencia-ficcción A fábrica do absoluto (1922), que fora publicada por entregas e A guerra das píntegas (1936). Karel escribiu tamén varios textos teatrais. A súa primeira obra escrita en 1920, R.U.R (Robots Universais Rossum) pertence ó xénero da ficción científica e nela utilízase por vez primeira a palabra “robot”. O drama é unha distopía na que unha empresa de nome R.U.R, constrúe humanos artificiais para abastecer o mercado de traballo de man de obra barata para que realicen as máis duras tarefas da sociedade. A palabra “robot” procede do checo “robota”, que significa “traballo duro ou esclavo”. O irmán de Karel, o tamén escritor e pintor Josef Čapek, sería quen tivo a ocorrencia de usar a palabra significando “autómata”, termo que xa existía desde os gregos co significado de “espontáneo, con movemento propio”. Josef non sabía nese momento, que estaba acuñando un termo que daría a volta ó mundo para designar a enxeñería da robótica.

Pero, fagamos un alto no tema dos robots e comentemos outra das obras teatrais do autor checo, creo que paga a pena polo curioso do asunto. Trátase de A doenza branca. Este drama en tres actos do ano 1937, vén desde o pasado para falarnos da desgraza que o planeta terra sofre no presente ca pandemia do Covid. A enfermidade branca trata dun mal que se extende por todo o mundo e que resulta mortal para a xente de máis de 40 ou 50 anos. A doenza transmítese por contacto físico, ó doente sáenlle unhas manchas brancas na pel e morre ó cabo de non moito tempo. A obra ten un marcado carácter político, en tempos da nacenza do nazismo. A posición de Čapek é claramente antifascista e pacifista, por ese motivo foi perseguido pola Gestapo. O personaxe principal é un dictador, o mariscal, quen basea a súa economía na carreira armamentística e quere delarar a guerra ós países veciños. Un dos personaxes, o médico Galeno, (médico de ascendencia grega), descobre a cura que utiliza para curar ós pobres e ós ricos esíxelles que se queren o remedio teñen que parar a guerra. Pódese observar que calquera semellanza ca realidade é pura coincidencia. De todos xeitos Karel morreu dunha pulmonía. Volvendo ó tema dos robots, parece ser que os seus seguidores cando pasan por Praga e visitan o cemiterio onde está enterrado, depositan un pequeño robot na súa tumba, como homenaxe, entendo.

Continuando na senda dos robots atopamos ó chamado “pai da robótica”, o inventor e enxeñeiro eléctrico Nikola Tesla, nado na actual Croacia o 10 de xullo de 1856 e finado en New York, o 7 de xaneiro de 1943. En setembro do ano 1898, Tesla presenta un invento seu patentado que consistía nun barco-torperdo, o Teleautomaton, que funcionaba por radio control sen cable algún. A presentación tiña lugar na Feria da Electricidade en Madison Square Garden de New York City. Era un fenómeno totalmente novedoso, o buque movíase por si só, considerado maxia por moitos por aquel entón. O autor da patente presentaba o artefacto como útil para levar cartas, paquetes, alimentos… e tamén para conectar lugares do mundo de difícil acceso ou para outros propósitos comerciais e incluso bélicos. Tesla explicaba que a súa nave non era só un torpedo inalámbrico, senón tamén era o primeiro paso para que no futuro homes mecánicos, robots, controlados a distancia realizasen as tarefas máis duras para a humanidade; inclusive poderíase formar un exército de autómatas para que nun conflicto bélico non se perdesen vidas humanas.

Tesla pensaba que para construír o autómata perfecto habería que tomar ó ser humano como modelo. No seu ensaio My Inventions, Nikola Tesla afirmaba que:

“ O Teleautomata será finalmente producido, capaz de actuar como se tivese a súa propia intelixencia, e a súa chegada causará unha revolución”

(Telautomata will be ultimately produced, capable of acting as if possessed of their own intelligence, and their advent will create a revolution” My Inventions: The Autobiography of Nikola Tesla, 1919)

E neste percorrido robótico non podía faltar o autor de “I,robot”, Isaak Yúdovich Azímov reconvertido despois en Isaac Asimov. Isaac nacía un 2 de xaneiro de 1920 en Petróvichi, R.S.F.S. de Rusia, posteriormente nacionalizado como estadounidense. Sendo aínda ben cativo a súa familia trasladouse ós EEUU e alí pasou a súa nenez, no barrio neoyorkino de Brooklyn. Asimov entusiasmouse cos “pulps”, as revistas rústicas e populares que contiñan relatos de ficción e que se vendían na tenda de seu pai. Ademais de afeccionarse a este tipo de relatos, fíxose profesor de bioquímica na facultade de medicina na universidade de Boston e compartiu durante a súa vida esta faceta coa de escritor de ensaios de divulgación científica e relatos e novelas de ciencia-ficción. A partir de 1939 comeza a publicar os primeiros textos. “Runaround”, traducido en España como Círculo vicioso, é un breve conto de ciencia ficción de 1941 no que o autor desenvolve as súas famosas Tres Leis da Robótica que rixen a superioridade e dominio da máquina polo home. De todos os xeitos o noso autor deixa para a “creatividade humana” a capacidade de resolver os problemas cando as Leis entren en conflicto.

“Eu Robot” (1950); A triloxía “Fundación” serían as súas obras cume, seguidas de, entre outras :“O home bicentenario” (“Bicentennial Man”, 1976). En 1982 publicouse The Complete Robot, editada en España co título “Os robots”, que é unha antoloxía na que se inclúen títulos como “Os robots do mencer” e os “Robots e Imperio”, nesta última un robot crea a Lei Cero da robótica pola que “un robot non poderá causar dano algún á humanidade. Como curiosidade comentar que Asimov colaborou coa serie de televisión Star Trek como asesor científico. A antoloxía, Gold: The Final Science fiction Collection (1995), traducida ó castelán como “Adiós a la tierra” é a última antoloxía con relatos que permanecían inéditos en vida do autor e que foi publicada postumamente. Gold, un dos relatos incluídos, valeulle o prestixioso premio Hugo Award para os escritores de ciencia-ficción e fantasía. O primeiro dos relatos desta antoloxía “Cal” describe a un robot que desexa ser escritor.

Asimov morreu do virus da sida, en New York o 6 de abril de 1992.

(5020) Asimov é o nome dun asteroido descuberto por John Bus en 1981 e no planeta Marte o cráter Asimov é así chamado en honra de Isaac.

Os tres autores están presentes no mundo do cine, cas súas obras (Čapek e Asimov) ou baseado na súa biografía ( Tesla). O precursor dos robots no cinematógrafo foi o alemán Fritz Lang ca película muda Metrópolis, na que aparece un malvado robot con aspecto feminino.

A foto de retrato de Tesla é do fotógrafo canadiense Napoleon Sarony

O retrato fotográfico de Isaak Asimov é de Phillip Leonian

https://www.fabulantes.com/2013/02/rur-karel-capek/

http://www.pensamientocritico.org/.../Barcelona-dic-2020.pdf

http://teslablog.iaa.es/tesla-y-los-autómatas

https://www.teslasociety.com/robotics.htm

es.wikipedia.org › wiki › Nikola_Tesla

https://historia.nationalgeographic.com.es/.../nikola...

Yo y la energía de Nikola Tesla, Tradutores: C. Núñez Pereira e M.A. Delgado. Edit.Turner, 2011

https://historia.nationalgeographic.com.es/.../isaac...

https://www.biografiasyvidas.com/biografia/a/asimov.htm

#conNomedeMuller: Virxinia Woolf

 

      “Canto podía ofrecervos era unha opinión sobre un punto sen demasiada importancia: que unha muller debe ter cartos e un cuarto de seu para poder escribir novelas; e isto como vedes, deixa sen resolver o grande problema da verdadeira natureza da muller e da verdadeira natureza da novela”   

           Un cuarto de seu (A room of one´s own) é un ensaio do ano 1929  no que Virxinia Woolf analiza o papel das mulleres escritoras desde un posicionamento feminista e cunha argumentación totalmente novedosa e non exenta de humor.  A obra baséabase en dúas conferencias que pronunciara sobre as "Mulleres e a Novela". Nela  considera  que para o xénero feminino é fundamental ter independencia económica,  incluso chega a considerala  tan ou máis importante que o dereito ó voto:

“Das dúas cousas –o voto e o diñeiro-, o diñeiro, confésoo, paréceme con moito a máis importante”

Porque con diñeiro as mulleres poden ser libres e pensar libremente e abandoar aqueles traballos que só lles estaban permitidos na sociedade patriarcal na que vivían.

         Adeline Virginia Stephen-Woolf ( Londres, 25 enero de 1882- Sussex, 28 marzo de 1945) residiu no barrio de Bloomsbury, perto do Museo Británico, trala morte do seu pai, o coñecido intelectual sir Leslie Stephen. Na súa casa reuníanse un grupo de artistas e escritores británicos que recibiron o nome de círculo de Blomsbury porque todos residían pola zona. Este grupo exerceu unha grande influencia no ambiente artístico e intelectual de principios de s. XX. Virxinia casou co escritor Leonard Woolf e xuntos fundaron unha pequena editorial independente Hogarth Press, editorial na que Virxinia e amigos publicaban as súas obras.

           Ademais do ensaio cultivou outros xéneros como o conto, biografía, cartas, artigos sobre viaxes e outros temas e moitos deles  foron traducidos ó galego e ó castelán, entre outros idiomas.  Da súa obra talvez sexan máis coñecidas as novelas como O cuarto de Xacobo (1922); A señora Dalloway (1925); Ó faro (1927); As Ondas (1931)…e máis especialmente Orlando: unha biografía (1928). 

A obra de Orlando resulta revolucionaria por transgredir as temáticas ó uso e tamén pola innovación que esta representaba desde o punto de vista estilístico. É unha obra totalmente rompedora e insólita, xa que aborda temas considerados tabú ou prohibidos na Inglaterra e na Europa de principios do s.XX, como o amor entre mulleres, a sexualidade e a homosexualidade femininas. É unha novela en parte autobiográfica e está inspirada na vida da escritora Vita Sackville-West (Kent, 1892- Kent, 1962) e na relación amorosa que ambas mantiveron. Un fillo de Vita describiu a obra como  “a carta de amor máis longa e encantadora da literatura”. Con esta novela, que era a sexta que Virxinia escribía, logrou consolidarse como escritora e ser considerada a mestra do modernismo en Inglaterra.

                 A autora de Un cuarto de seu padeceu durante a súa vida un transtorno bipolar que lle causaba unha grande inestabilidade emocional. Estas circunstancias leváronna a estar ingresada en diversas ocasións e provocaron varios intentos de suicidio. Finalmente, o 28 de marzo de 1941 desapareceu da súa casa de campo en Rodmell, Sussex, e o seu corpo foi encontrado no río Ouse tres semanas despois, cos petos do abrigo cargados de pedras. Antes deixara unha carta dirixida ó seu home:

           “Comezo a oír voces e non podo concentrarme. De xeito que vou facer o que me parece o mellor que podo facer. Ti déchesme a máxima felicidade posíbel”

Algunhas das novelas de Virxinia Woolf viviron tamén a súa prolongación no cine. Fixéronse adaptacións de Al Faro, nunha versión dirixida por Colin Gregg do ano 1983. Orlando foi adaptado por Sally Potter en 1993.  Marleen Gorris  fixo unha adaptación de La señora Dalloway en 1997. No ano 2002 Stephen Daldry  realiza a película As horas, que non é exactamente unha versión de ningunha obra concreta, senón que está  inspirada na vida e obra da autora de Orlando. É a historia de tres mulleres, unha delas a propia Virxinia,  que foi interpretada por Nicole Kidman, papel que lle valeu un oscar á mellor actriz.

A foto de retrato de Vita de autor descoñecido. Smith College (Seven sisters), 1926

A portada da primeira edición de Ó faro (To the lighthouse) e o retrato de Virxinia son obra da súa irmá, a pintora Vanessa Bell.

Un cuarto de seu, Virginia Woolf. Tradución de Iria Sobrino, con prólogo de Manuel Palacios, Sotelo Blanco, 2005

Orlando. Unha biografía (1928). Tradución de Celia Recarey Rendo (Irmás Cartoné, 2014)

www.ub.edu › lletradedona › una-habitacion-propia

https://cinefilosfrustrados.com/virginia-woolf-cine/

Ruiza,M., Fernández, T. y Tamaro, E. (2004). Biografía de Virginia Woolf. Biografías y vidas. La enciclopedia biográfica en línea. Barcelona (España)