“…Adios; ¡ai! anaquiños d' a vida
Pobres nàis qu' angustiadas de morte,
Maldecís a fatídica sòrte
Qu'ôs fillíños de vós aleijou
¡Quèn poidera enjugà-l-os regueiros
Que de bàgoas teredes botado!
¡Quèn poidera correr! ¡Dios amado!
Ôs braciños que tanto bicou!
¡Quèn poidera, naiciñas d' a alma,
Despaciño contarvos á solas
O que pasa d' o mar entr'as olas,
O que pasa d'o mar màis alá!...
¡Canto triste mortal desengaño!
¡Canta doce ilusion po-l-o vento!
¡Cantos dias d' amargo tormento!
¡Cantas noites de negra suidà!...”
(de “Ôs qu´emigran”)
Cóntanse
case 200 anos do nacemento de Avelina Valladares Núñez (Vilancosta, A Estrada,
23 outubro 1825- marzo de 1902) muller escritora na Galicia do s.XIX. Tempos
difíciles para as autoras, que tiñan que salvar innumerabeis atrancos para
poder desenvolver a actividade literaria, sendo as máis das veces os seus
esforzos e logros escasamente recoñecidos. Avelina é un caso máis
entre as autoras esquecidas. Irmá do gramático e novelista Marcial Valladares,
autor da que se di a primeira novela escrita en galego: “Máxina
ou a filla espúrea”, (este ano van 150 anos da súa publicación). A nosa
autora posuía unha grande formación cultural nun momento en que as mulleres
galegas eran prácticamente analfabetas. Tivo a sorte de ter nacido nunha
familia con recursos económicos e o máis importante: interesada pola cultura.
Ten escrito en galego e en castelán e os seus textos están espallados por
revistas como o Almanaque gallego de Bos Aires, El Heraldo Gallego, El
Compostelano, entre outros. A importancia de Avelina débese ó feito de ter sido
unha das primeiras mulleres, senón a primeira, que publicou artigos de opinión
na prensa escrita. Unha mostra é “El ochavo milagroso”, sobre supersticións galegas,
aparecido en El Eco de Galicia na Habana. Por desgraza, Avelina, como moitas
outras escritoras do seu tempo, non tiña interese pola publicación (asumindo o
rol da muller do seu século que non xogaba ningún papel de relevo na sociedade
e no mundo cultural) e restáballe calquera importancia ó seu
quefacer literario; de feito, a súa principal dedicación na vida foi a
beneficencia. Avelina Valladares deixounos un feixe de poemas en galego
que apareceron publicados en revistas e xornais e finalmente recompilados no
libro do estradense Xosé Luna Sanmartín: “Ond´o sol facheaba ò amañecer”, sobre
a vida e obra da autora. Deixounos tamén o "Diálogo
entre un peregrino que se dirige a Compostela y un labriego", na que o
labrego fala galego e o romeiro castelán. Hoxe existe unha versión para o
teatro preparada por Xosé Lueiro Lemos. Por certo, no concello da Estrada
hai un premio de poesía que leva o nome da nosa autora e e que este ano vén de gañar Xosé Luna
Sanmartín, o seu compilador, xa por segunda vez. A celebración das Letras
Galegas en homenaxe a Avelina semella que aínda terá que esperar.
Fontes :
Álbum de mulleres (Celia María
Armas García, 2007), Historia da literatura galega contemporánea de R.
Carvalho Calero, Literatura Galega da Muller de Carmen Blanco, BVG e RAG.
Ningún comentario:
Publicar un comentario