O ESTRAÑO SUCESO

 





O estraño suceso

“Os que soñan polo día coñecen moitas cousas que quedan fóra do alcance dos que só soñan pola noite. Nas súas borrosas visións conseguen botar unha ollada á eternidade e, cando espertan, estarrecen ó se decatar de que estiveron ó borde do gran segredo”

Edgar Allan Poe, Eleanora

 

Tarde de Sábado, 31 de outubro. Quixera relatarvos algo moi inquietante que me pasou onte pola noite antes de me deitar e do que todavía non atopei explicación lóxica algunha. Atendede pois, isto foi o que aconteceu:

Viña eu de tomar un café en cas da Rosa, a veciña do baixo C.  Tamén baixou Estrella, a do primeiro C. O do café é un dicir porque  co conto botamos a tardiña de parrafeo. Xa empardecera e despedímonos,  que xa eran horas. De volta na casa, miro pola fiestra e vexo un ceo da cor do chumbo, amortallado pola néboa. É tarde xa.  Ponse a chover e penso que haberá treboada. Sorte que a xente non anda pola rúa. E como vai andar! Habería que poñer as botas de goma para navegar polos rueiros. Por certo, teño o sete parroquias que mercamos na feira de Barçelos o ano pasado, cando fomos de ferias pola ponte de Defuntos. Iría ata o porto dando un paseo. E que mal podería haber en ir ata alí, a parte dunha boa molladura. Mentres  matino  en todas estas cousas, os asubíos de Xulio devólvenme á realidade.  Xa remataramos de cear  e el acababa de poñer un Oporto na mesa e unhas castañas asadas . Saboreei os grolos deste viño portugués e as castañas tan gorentosas.  Que ricas me sabían! Entón lembro o estraño suceso que me acontecera o día anterior cando fun dar un paseo ata o peirao.

-Oes, vouche contar o  que me pasou onte cando fun dar unha volta polo porto. Alí estaba un home,  que  se dirixiu a min chamándome polo nome. Por certo que eu non o coñecía de nada. Non, en absoluto, xa che digo que non o coñezo de nada. Nada de nada. Pregúnteille quen era varias veces pero non me respondeu. Só fitaba para min e  volta a chamarme, unha vez, dúas, tres veces. De súpeto desapareceu, esvaeceuse nun plis plas, coa brétema. Como foi, non o sei! – Boh, Estaría falando con alguén e pensaches que era contigo. -Que si. -Que non. A ver, que beberas antes. Nada meu, que non,  que non tomara nadiña. Que si, que o descoñecido sabe o meu nome. Xa che digo que sabe quen son eu. Esvaeceuse así diante miña, sen máis como se a brétema o borrase… En fin, vaise facendo tarde e este tempiño mete medo. Penso entón en deitarme e taparme até as orellas.

 Quedo soa no salón, e desde o sofá volvo a contemplar a rúa silandeira e escura. Ninguén. Nada. Nin o gato atigrado que soe baixar a estas horas polo tellado da casa das Chanas, que está ó outro lado da praza. Ás veces o gatiño achégase onda a miña ventá a ver se lle boto un pouco queixo, que é moi lambón.  Pero sigamos co conto.  De súpeto, percátome de que unha sombra escura, negra, sixilosa, atravesa a praza e párase diante da fiestra. Fítame desafiante no outro lado do cristal. Sei que me está fitando, pero non me atrevo a mirar e cando por fin o fago non consigo verlle a cara. En realidade non consigo ver nada, a praza está ben escura, pero sinto que alguén está aí, fóra, mirándome sen pestanexar. Un ruídiño lene e xordo no vidro da xanela, como se estivesen petando cos cotenos. Sinto fortemente a presenza,  como se fose a traspasar o cristal dun momento a outro… Teño calafríos por todo o corpo pero non podo moverme, fico aterrorizada. Pasa un minuto ou cinco, non sei, sinto alguén alasando.… de súpeto, acendeuse a luz mortecina das farolas da praza, miro con medo ó exterior, pero está valeira. Fose o que fose desapareceu sen máis. O vento troupelea con forza nos cristais e de súpeto escoito unha voz lúgubre que atravesa a praza coma un lóstrego feríndome nas tempas. Sinto a voz pavorosa, amplificada berrándome na orella.  O medo paralízame a gorxa e non podo artellar palabra. Cando penso que esa voz espeluznante está a piques de me traspasar, afástase lanzando un berro sarcástico e estridente… O espantoso son cada vez máis lonxano, vaise apagando paseniñamente ata desaparecer. Pero xúrovos, amiguiños, por todos os santos, que estou absolutamente segura de que aquela  voz estarrecedora berraba e o meu nome!

Cris Asensio

 

 

 

#conNomedeMiguelHernández


 “EL SILBO DEL DALE”

Dale al aspa, molino,
hasta nevar el trigo.

Dale a la piedra, agua,
hasta ponerla mansa.

Dale al molino, aire, 
hasta lo inacabable.

Dale al aire, cabrero,
hasta que silbe tierno.

Dale al cabrero, monte,
hasta dejarle inmóvil.

Dale al monte, lucero,
hasta que se haga cielo. 

Dale, Dios, a mi alma, 
hasta perfeccionarla.

Dale que dale, dale,
molino, piedra y aire,

cabrero, monte, astro,
dale que dale largo. 

Dale que dale, Dios, 
¡ay! 
Hasta la perfección.

(Primeros poemas)

El silbo del dale pertence a un grupo de poemas denominados Silbos:  «El silbo de la sequía», «El silbo de la llaga perfecta», «El silbo de afirmación de aldea», «El silbo de las ligaduras» y «El silbo de mal de ausencia». Miguel Hernández Gilabert , pastor de versos,  nacía en Orihuela o 30 de outubro de 1910!

O  retrato de Miguel Hernández foi realizado por Buero Vallejo. O poeta pediulle ó seu compañeiro de cárcere, Antonio Buero Vallejo, que lle fixese un retrato para enviar á familia, para o seu fillo.

 

 


#conNomedeMuller: Avelina Valladares


 

 “…Adios; ¡ai! anaquiños d' a vida
Pobres nàis qu' angustiadas de morte,
Maldecís a fatídica sòrte
Qu'ôs fillíños de vós aleijou
¡Quèn poidera enjugà-l-os regueiros
Que de bàgoas teredes botado!
¡Quèn poidera correr! ¡Dios amado!
Ôs braciños que tanto bicou!

¡Quèn poidera, naiciñas d' a alma,
Despaciño contarvos á solas
 O que pasa d' o mar entr'as olas,
 O que pasa d'o mar màis alá!...
 ¡Canto triste mortal desengaño!
 ¡Canta doce ilusion po-l-o vento!
 ¡Cantos dias d' amargo tormento!
¡Cantas noites de negra suidà!...”

(de  “Ôs qu´emigran”)

           Cóntanse case 200 anos do nacemento de Avelina Valladares Núñez (Vilancosta, A Estrada, 23 outubro 1825- marzo de 1902) muller escritora na Galicia do s.XIX. Tempos difíciles para as autoras, que tiñan que salvar innumerabeis atrancos para poder desenvolver a actividade literaria, sendo as máis das veces os seus esforzos e logros escasamente recoñecidos.  Avelina é un caso máis entre as autoras esquecidas. Irmá do gramático e novelista Marcial Valladares, autor da que se di a primeira novela  escrita en galego:  “Máxina ou a filla espúrea”, (este ano van 150 anos da súa publicación). A nosa autora posuía unha grande formación cultural nun momento en que as mulleres galegas eran prácticamente analfabetas. Tivo a sorte de ter nacido nunha familia con recursos económicos e o máis importante: interesada pola cultura. Ten escrito en galego e en castelán e os seus textos están espallados por revistas como o Almanaque gallego de Bos Aires, El Heraldo Gallego, El Compostelano, entre outros. A importancia de Avelina débese ó feito de ter sido unha das primeiras mulleres, senón a primeira, que publicou artigos de opinión na prensa escrita. Unha mostra é “El ochavo milagroso”, sobre supersticións galegas, aparecido en El Eco de Galicia na Habana. Por desgraza, Avelina, como moitas outras escritoras do seu tempo, non tiña interese pola publicación (asumindo o rol da muller do seu século que non xogaba ningún papel de relevo na sociedade e no mundo cultural) e restáballe  calquera importancia ó seu quefacer literario; de feito, a súa principal dedicación na vida foi a beneficencia. Avelina Valladares deixounos un feixe de poemas en galego que apareceron publicados en revistas e xornais e finalmente recompilados no libro do estradense Xosé Luna Sanmartín: “Ond´o sol facheaba ò amañecer”, sobre a vida e obra da autora.  Deixounos  tamén o "Diálogo entre un peregrino que se dirige a Compostela y un labriego", na que o labrego fala galego e o romeiro castelán. Hoxe existe unha versión para o teatro preparada por Xosé Lueiro Lemos. Por certo, no concello da Estrada hai un premio de poesía que leva o nome da nosa autora e  e que este ano vén de gañar Xosé Luna Sanmartín, o seu compilador, xa por segunda vez. A celebración das Letras Galegas en homenaxe a Avelina semella que aínda terá que esperar.



 

Fontes :

 Álbum de mulleres (Celia María Armas García, 2007), Historia da literatura galega contemporánea de R. Carvalho Calero, Literatura Galega da Muller de Carmen Blanco, BVG e RAG.

Centenario de Miguel Delibes



“Aunque me esté mal el decirlo, tú has tenido la suerte de dar con una mujer de su casa, una mujer que de dos saca cuatro y te has dejado querer, Mario, que así qué cómodo, que te crees  que con un broche de dos reales o un detallito por mi santo ya estás cumplido, y ni hablar, borrico, que me he hartado de decirte que no vivías en el mundo pero tú, que si quieres. Y eso, ¿sabes lo que es, Mario? Egoísmo puro, para que te enteres, que ya sé que un catedrático de 
Instituto no es un millonario, ojalá, pero hay otras cosas, creo yo, que hoy en día nadie se conforma con un empleo. Ya, vas a decirme que tú tenías tus libros y «El Correo», pero si yo te digo que tus libros y tu periodicucho no nos han dado más que disgustos, a ver si miento, no me vengas ahora, hijo, líos con la censura, líos con la gente y, en sustancia, dos pesetas. Y no es que me pille de sorpresa, Mario, porque lo que yo digo, ¿quién iba a leer esas cosas tristes de gentes muertas de hambre que se revuelcan en el barro como puercos? Vamos a ver, tú piensa con la cabeza, ¿quién iba a leer ese rollo de «El Castillo de Arena» donde no hablas más que de filosofías? Tú mucho con que si la tesis y el impacto y todas esas historias, pero ¿quieres decirme con qué se come eso? A la gente le importan un comino las tesis y los impactos, créeme, que a ti, querido, te echaron a perder los de la tertulia, el Aróstegui y el Moyano, ese de las barbas, que son unos inadaptados.”                                                                                                                                                         Cinco horas con Mario” (Cap. II,páx 24)

 

      No centenario  de Miguel Delibes (Valladolid, 17 de outubro de 1920- 12 de marzo de 2010), a lembranza de Menchu, Carmen Sotillo, a protagonista de Cinco horas con Mario, é prácticamente inevitábel. Obra que reflectía o prototipo de muller convencional, na sociedade franquista de posguerra, sen liberdade e chea de prexuizos, de falsa moralidade  e de toda clase de desigualdades. Con esta obra Delibes invitaba ós xoves da época a reflexionar sobre a cuestión de que outra sociedade era posible ó contemplar como nun espello as miserias da sociedade do tempo de Mario. Lembremos tamén a  versión teatral que poidemos ver no Teatro Rosalía Castro o pasado 2019, coa extraordinaria interpretación de Lola Herrera no papel de Menchu. Delibes inicia a súa carreira como novelista con la Sombra del ciprés es alargada, coa que obtivo o premio Nadal en 1948. El Camino (1950); La hoja roja (1959), Las ratas (1962); El príncipe destronado (1973); Señora de rojo sobre fondo gris (1991) e como non Los santos inocentes (1981), que foi levada ó cine por Mario Camús en 1984, cos grandes Terele Pávez, Alfredo Landa e Paco Rabal, inesquécibel!

 

“Si el lenguaje es una de las virtudes que se ensalzan en mis escritos, habrá que reconocer que, en buena medida, ese lenguaje no es mío, es del pueblo, lo he tomado prestado. El mérito, por tanto, en un alto porcentaje, es de mis paisanos"

Discurso de investidura doctor Honoris Causa pola Universidad de Valladolid ( 28 de xaneiro de 1983).



 

 

 

#conNomedeMafalda

 

“Así va el mundo”


Mafalda, Guille, Susanita, Felipe, Manolito, Miguelito, Libertad… son personaxes creados polo humorista gráfico Quino. Joaquín Salvador Lavado Tejón (Arxentina 1932-2020) é o autor da tira cómica Mafalda publicada na revista Primera Plana durante dez anos a partir de 1964.
Grazas, Quino, por empeñarte en debuxar e facernos sorrir e pensar coa túa extraordinaria creación. Descansa en paz!


Portada de “10 anos con Mafalda” (ed. Lumen, Barcelona 1999)